ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΓΝΩΣΗ. ΑΥΤΟ (ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ) ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ. ΜΕΡΟΣ Β’
Συνέχεια από ΕΔΩ
Η εκπαίδευση με την ευρεία έννοια περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που έχουν σκοπό την επίδραση με συγκεκριμένο τρόπο στη σκέψη, στο χαρακτήρα και στη σωματική αγωγή του ατόμου. Από τεχνικής πλευράς, με τη διαδικασία της εκπαίδευσης αποκτώνται συγκεκριμένες γνώσεις, αναπτύσσονται δεξιότητες και ικανότητες και διαμορφώνονται αξίες (ηθική, ειλικρίνεια, ακεραιότητα χαρακτήρα, αίσθηση του δικαίου, αφοσίωση, επαγγελματισμός, υπευθυνότητα, κτλ).
Η εκπαίδευση, τόσο γενικά – όσο και ειδικά στις σχολές Πολεμικών τεχνών, πρέπει να γίνεται με βάση συγκεκριμένες μεθόδους (θεωρητική διδασκαλία, παρουσίαση – επίδειξη, ανάλυση – τεκμηρίωση, ανάθεση εργασιών, πρακτική εξάσκηση, κτλ), σε ένα ειδικά σχεδιασμένο πλαίσιο βάση καθορισμένου προγράμματος, το οποίο όμως δεν θα αποτελεί κλισέ και θα δίνει την δυνατότητα στον μαθητή να αναδείξει την πηγαία και αυθόρμητη ανακάλυψη και έκφραση.
Θα πρέπει επίσης να θέτει συγκεκριμένους μαθησιακούς στόχους οι οποίοι θα είναι οριοθετημένοι χρονικά.
Αν και η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα εκπαιδεύω που σημαίνει ανατρέφω από παιδική ηλικία, μορφώνω, διαπαιδαγωγώ, θεωρώ πως ελάχιστοι Δάσκαλοι των πολεμικών τεχνών μπορούν να σηκώσουν ουσιαστικά το βάρος της σπουδαίας και σημαντικής έννοιας “διαπαιδαγώγιση”
Οι λόγοι είναι αρκετοί, με κυριότερους την έλλειψη του απαιτούμενου καθημερινού χρόνου με το παιδί, αλλά και η απουσία πολύπλευρων και υψηλών – εξειδικευμένων γνώσεων.
Η εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες, πέρα από τις κινητικές δεξιότητες, δίδει πολλά, ουσιώδη και αξιόλογα οφέλη στον σοβαρό ασκούμενο.
Μερικά από αυτά είναι:
- Η διαμόρφωση χαρακτήρα
- Η ανάπτυξη της ευφυϊας
- Η δυνατότητα προσαρμογής
- Η ωρίμανση
- Ο εφοδιασμός χρήσιμων γνώσεων
- Η υπευθυνότητα και η συνέπεια
- Ο Αυτοσεβασμός και η αυτοπειθαρχία
- Η νικηφόρα διάθεση, νοοτροπία και στάση
- Η καταπολέμηση φόβων
- Η καλλιέργεια θάρρους και αυτοπεποίθησης
- Η κριτική σκέψη
- Η ικανότητα ανάλυσης
- Η εστίαση προσοχής
- Η αύξηση παρατηρητικότητας
- Η ενίσχυση της θέλησης
- Η ανάπτυξη ηθικής συνείδησης και ήθους κ.α
Η Εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες, οφείλει μεν, να διακατέχεται από σεβασμό στη παράδοση και στην πολύτιμη προσφορά της, αλλά αυτό να γίνεται με τρόπους που δεν λειτουργούν ως πλαίσια που περιορίζουν την ελευθερία έκφρασης του ασκούμενου, και σταδιακά να παύουν να δίνουν έμφαση στο «κάνε» και να περνούν στο «βίωσε».
Η εξάσκηση των πολεμικών τεχνών, όταν εισέρχεται στο μέσο επίπεδο και προχωρά προς τα άνω, πρέπει να ενθαρρύνει την εσωτερική εμπειρία του μαθητή, και οι μέθοδοι εκπαίδευσης να μην τον κάνουν προιόν του στυλ, αλλά να τον αντιμετωπίζουν ως ξεχωριστό άτομο που ο νους του βρίσκεται σε επαγρύπνηση. Ικανός να αντιληφθεί άμεσα, χωρίς κατηγοριοποιήσεις ή χωρίς την ιδέα ενός στόχου που πρέπει να επιτευχθεί μέσα από μια άκαμπτη διαδικασία.
Πρέπει να ενισχύεται συνεχώς το τρίπτυχο:
- Αμερόληπτη και προσεχτική παρατήρηση,
- Σοβαρή και μεθοδική έρευνα και μελέτη,
- Διασάφηση και κατανόηση
Οι ορίζοντες του μέσου και πάνω μαθητή, πρέπει πάντα να παραμένουν ανοιχτοί και μέσω της εκπαίδευσης να ισχυροποιείται η διαδικασία συνεχούς μάθησης και ωρίμανσης σε συνδυασμό με ανοιχτό νου και σκληρή δουλειά.
Αν και υπάρχει κίνδυνος, να χαθεί η συγκεκριμένη ταυτότητα του κάθε στυλ, πιστεύω πως η εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες πρέπει να γίνεται χωρίς περιορισμούς και προκαταλήψεις στην απόκτηση της γνώσης και στους τρόπους προπόνησης. Δεν πρέπει να έχει σημασία το αν αυτό είναι δικό μας ή όχι, από τη στιγμή που λειτουργεί! Η εκπαίδευση θα πρέπει να έχει προσανατολισμό σε μαθησιακές διαδικασίες που είναι εύκαμπτες και ρευστές.
Επίσης θεωρώ πως η εκπαίδευση στις Πολεμικές τέχνες, για να είναι ουσιαστική, πρέπει να έχει μορφές εξειδικευμένων γνώσεων που ενδυναμώνουν την πρακτικότητα στην εφαρμογή, και άρα την αποτελεσματικότητα στη μάχη.
Αντίθετα με την κυρίως πρακτική των χωρών της Ανατολικής Ασίας (Κίνα – Ιαπωνία – Κορέα), πιστεύω πως η εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες, , πρέπει να ενθαρρύνει, να παροτρύνει και να παρακινεί τους μαθητές καθώς ανεβαίνουν τις τάξεις, να ρωτούν, να ανακαλύπτουν και να εντοπίζουν, αφυπνίζοντας με αυτό τον τρόπο την διαίσθησή τους.
Θα πρέπει βαθμιαία, να συμμετέχουν στη τεχνική, και όχι απλά να την επαναλαμβάνουν χωρίς να σκέφτονται ή χωρίς να κατανοούν πλήρως τον λόγο για τον οποίο την εκτελούν, και σταδιακά όλο και περισσότερο να φεύγουν από τις τεχνικές και να κάνουν κτήμα τους τις αρχές.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός πως οι εκπαιδευτικοί μετασχηματισμοί είναι πάντα αποτέλεσμα και ένδειξη των κοινωνικών μετασχηματισμών και βάσει αυτών πρέπει να ερμηνεύονται. Με άλλα λόγια, η εκπαίδευση αλλάζει καθώς αλλάζει η κοινωνία.
Ετσι, η εκπαίδευση οφείλει να είναι μια διαδικασία ουδέτερη και αυτόνομη, που δεν θα έχει την παραμικρή σχέση με τον δογματισμό και τα αυταρχικά πρότυπα διδασκαλίας, και που θα αποβλέπει στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του μαθητή.
Ανεβαίνοντας τα σκαλιά (βαθμοί) της εκπαίδευσης ο μαθητής, με την πάροδο του χρόνου, αρχίζει να αποκτά εμπειρία. Οι γνώσεις και οι δεξιότητες που θα έχει λάβει, καθώς και η ποιότητα – ποσότητα της πρακτικής εξάσκησης και σκέψης είναι σημαντικοί παράγοντες για την βελτίωσή τους.
Η αύξηση της γνώσης, σε συνδυασμό με την σκληρή δουλειά, καλυτερεύει και ενδυναμώνει τις δεξιοτήτες του ασκούμενου.
Είναι πολύ σύνηθες, οι σχολές Πολεμικών τεχνών, να παράγουν ως πρωταρχικό τους σκοπό, εκπαίδευση που αναπτύσσει τις κινητικές – πρακτικές δεξιότητες του μαθητή.
Αυτές οι δεξιότητες βασίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων που δεν είναι έμφυτες, αλλά αποκτώνται και αναπτύσσονται με τη μάθηση μέσω του συνόλου της παρεχόμενης εκπαίδευσης και της πρακτικής εξάσκησης.
Κατά τη γνώμη μου, εξίσου σημαντικό είναι, και η στόχευση των νοητικών δεξιοτήτων του μαθητή –χρήση λογικής, διαισθητικής και δημιουργικής σκέψης, για παράδειγμα τους τρόπους λήψης αποφάσεων και γνώσης για απεμπλοκή ή αποκλιμάκωση ενός περιστατικού βίας.
Πέρα από τις κινητικές δεξιότητες, υπάρχουν και άλλες εξίσου βασικές και ουσιώδεις, όπως
- Η Δεξιότητα έκφρασης
- Η Δεξιότητα μελέτης
- Η Δεξιότητα μάθησης
- Η Δεξιότητα ρεαλιστικής επίλυσης προβλημάτων και δημιουργικότητας
- Η Δεξιότητα σχεδιασμού και εφαρμογής
- Η Ηγετική δεξιότητα
Εν κατακλείδι, η εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες, πρέπει να βασίζεται στη γνώση και να έχει ως κέντρο την ανάπτυξη της προσωπικότητας του ασκούμενου ως ειρηνικού πολεμιστή και την ανάπτυξη της δύναμης της λογικής του.
Μιχάλης Κοσσυβάκης
Εκπαιδευτής ένοπλης και άοπλης μάχης, διεθνής εισηγητής.
Tag:Martial Arts, Self Defense